फौजी कीराले धानको बेर्ना सखाप

आशिष बहादुर सिंह
बझाङ,  जेठ २०
बझाङमा धानको बेर्ना अमेरिकी फौजी कीराले सखाप पार्न थालेको छ । रोपाइँ नजिकिएसँगै बेर्नामा फौजी कीराको प्रकोप देखिएपछि जिल्लाका कृषक चिन्तित भएका हुन् । करिब एक सातादेखि धानको बेर्नामा फौजी कीरा लाग्न सुरु गरेको हो । फौजी कीरा दिउँसोको समयमा बेर्नाको फेद बस्ने र बिहान बेलुका पातमा बसेर बेर्नाको टुप्पाबाट खान सुरु गरेको दुर्गाथली गाँउपालिका १ का नारायण बडुले बताए । उनका अनुसार फौजी कीरा बिहान र बेलुकीको समयमा लाग्ने गरेको छ । धानको बेर्ना राम्रोसँग टुसाउन नपाउँदै कीराले चरेर सखाप पारेको हो ।

अहिले जिल्लामा अमेरिकन फौजी कीरा र रैथाने फौजी कीराको प्रकोप फैलिएको जिल्ला कृषि ज्ञान केन्द्रले जनाएको छ । अर्का कृषक मदनराज चिमाडीको धानको बेर्ना पनि फौजी कीराले नष्ट गरेको छ । ‘पहिले त थाहै पाइएन । रोपाइँ गर्ने समय नजिक आउँदै गर्दा बेर्ना हेर्नु प-यो भनेर हेर्दा त कीराले सखाप पारेछ’, उनले भने, ‘टाढा बाट हेर्दा राम्रै देखिन्छ । नजिक जाँदा त बेर्नाको पात सखाप पारेको छ ।’ भर्खरै टुसाउन थालेको बेर्ना कीराले खाएपछि यहाँका कृषकहरू भोकमरी हुने चिन्तामा छन् । जिल्लाका अधिकांश पालिकाहरूमा रोपाइँ गर्ने समय नजिकिँदै छ । रोपाइँको मुखमा बेर्ना सखाप पर्दा कृषकहरू रोपाइँ गर्ने कि मकै छर्ने भन्ने अन्यौलमा परेका छन् । कतिपय किसानहरूले उत्पादन धेरै हुने आशमा हाइब्रिड जातको धानको बेर्ना पनि लगाएका थिए । धानमा प्रकोप फैलिन नदिन विषादी छर्कने कार्य भइरहेको कृषि ज्ञान केन्द्र बझाङले जनाएको छ ।

केन्द्रका अनुसार प्रकोप फैलन नदिन तत्कालका लागि कीरा मार्ने औषधि हालिएको छ । सम्भावित प्रकोप रोक्न निमजन्य, मालाथिनलगायतका विषादी वितरण गरिएको कृषि ज्ञान केन्द्र बझाङका कार्यालय प्रमुख दिलबहादुर सिंहले बताए । उनले भने, ‘अहिले जिल्लामा अमेरिकन फौजी कीरा र रैथाने फौजी कीरा गरी दुई प्रकार कीराको प्रकोप फैलिएको छ । यो कीराले ५ चोटी काँचुली फेर्छ । तेस्रो अवस्थामा सम्म मात्र विषादीले काम गर्छ । तेस्रो चरण पछि विषादीले काम नगर्दा यस्तो समस्या आउने गरेको छ ।’ जिल्लामा धानको बेर्नामा मात्र नभई मकैमा पनि यस कीराको प्रकोप देखिएको छ ।