सरकारद्वारा स्टार होटलको वर्गीकरण, एक तारेदेखि पाँचतारे डिलक्सका सुविधा सार्वजनिक

काठमाडौं, पुस १६
सरकारले एकतारेदेखि पाँचतारे डिलक्स होटलको वर्गीकरण गरेको छ । नेपाल भ्रमण वर्ष सन् २०२० सुरु भएसँगै सरकारले होटलको वर्गीकरण गर्दै त्यसले दिने सुविधा पनि सार्वजनिक गरेको हो । संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयन मन्त्रालयले राजपत्रमा सूचना प्रकाशित गरी एक तारेदेखि पाँचतारे डिलक्स होटलले दिनुपर्ने सुविधा किटान गर्दै होटेलको नाम नेपाली र अंग्रेजी दुवै भाषामा लेखिएको बोर्ड राख्नुपर्ने र कति स्टारको हो, त्यो पनि खुलाउनुपर्ने जनाएको छ । साथै सबै होटलमा सम्भव भएसम्म नेपाली कामदार राख्नुपर्ने पनि राजपत्रमा प्रकाशित सूचनामा उल्लेख गरिएको छ ।

पर्यटन मन्त्रालयले होटल, लज, रेष्टुराँ, बार तथा पथप्रदर्शक नियमावली, २०३८ को नियम ५ को उपनियम २ ले दिएको अधिकार प्रयोग गरी होटल, रिसोर्ट, पर्यटक इन, पर्यटक लज, मोटेल तथा बेड एण्ड ब्रेकफाष्ट (बीएण्डबी)हरुको वर्गीकरण र मापदण्ड निर्धारण गरेर राजपत्रमा सूचना प्रकाशित गरेको हो ।

राजपत्रमा प्रकाशित सूचनाअनुसार एक तारा, दुई तारा, तीन तारा, चार तारा, पाँच तारा र पाँच तारा डिलक्स होटलले के–के सुविधा अनिवार्य रुपमा दिनुपर्ने हो त्यो समेत खुलाइएको छ । सूचनाअनुसार एकपटक तारा लिएका होटलहरुले प्रत्येक पाँच वर्षमा पुनः आफ्नो होटलको पर्यटन विभागबाट अनुगमन गराएर सुविधाहरु अद्यावधिक रहे/नरहेको जाँच गराउनुपर्ने छ र त्यसपछि मात्र नवीकरण गर्नुपर्नेछ । नयाँ मापदण्ड नयाँ बन्ने होटलहरुका लागि मात्र लागू नभई यही पुस ७ गते राजत्रपमा सूचना प्रकाशित हुनुअगाडि सञ्चालनमा रहेका होटलहरुले पनि छ महिनाभित्र राजपत्रमा उल्लेख गरिएका मापदण्ड पूरा गर्नैैपर्नेछ । यसअघि होटलको मापदण्ड २०७० साल कात्तिक ४ गते प्रकाशित गरिएको थियो । नयाँ मापदण्ड सार्वजनिक भएपछि २०७० सालको मापदण्ड खारेज भएको छ ।

सरकारले सार्वजनिक गरेको नयाँ मापदण्डअनुसार सबै तारे होटलले प्रवेशद्वारमा स्पष्ट देखिने गरी नेपाली तथा अंग्रेजी भाषामा नाम लेख्नुको साथै होटलको कागजातमा पनि ती दुवै भाषामा होटलको नाम लेख्नुपर्नेछ । सोही बोर्ड र कागजमा ताराको स्तर खुलाइएको हुनुपर्नेछ । यसअघि स्टार होटलको बोर्ड तथा कागजातमा अंग्रेजीमा मात्र नाम उल्लेख गरिएको छ ।

तारे होटलको नयाँ मापदण्डअनुसार एक तारे होटलमा कम्तीमा पाँच वटा चारपाङ्ग्रे सवारीसाधन पार्किङको सुविधा हुनुपर्ने छ । दुई तारे होटलमा दश वटा चारपाङ्ग्रे सवारीसाधन पार्किङको सुविधा हुनुपर्नेछ भने तीन तारे होटलमा १५ वटा चारपाङ्ग्रे सवारीसाधन पार्किङको सुविधा हुनुपर्नेछ । यस्तै, चार तारे होटलमा २० वटा, पाँच तारे होटलमा २५ वटा र पाँच तारे डिलक्स होटलमा ४० वटा चारपाङ्ग्रे सवारीसाधन पार्किङको सुविधा हुनुपर्नेछ ।

राजपत्रमा प्रकाशित सूचनाअनुसार तीन तारेसम्मका होटलले होटल परिसर वा पैदल दूरीमा सवारीसाधन पार्किङ गर्न सकिने व्यवस्था मिलाएको हुनुपर्नेछ । चार तारे वा सोभन्दा माथिका होटलले आफ्नै परिसरमा मात्र पार्किङको व्यवस्था मिलाउनुपर्नेछ । चार तारे र सोभन्दा माथिका तारे होटलका आफ्नै दुईवटा सुविधाजनक सवारीसाधन हुनुपर्नेछ । पहुनालाई होटलसम्म वा होटलबाट बसपार्क र एयरपोर्टसम्म जान आउनको लागि भने सबै तारे होटलले अनिवार्य रुपमा सवारीसाधनको व्यवस्था गर्नुपर्नेछ । सबै तारे होटलले आफ्ना गेष्टका बहुमूल्य वस्तुहरु राख्नको लागि रिसेप्सननजिकै सेफ डिपोजिट लकरको व्यवस्था गर्नुपर्नेछ । तीन तारेमाथिका होटलले भने प्रत्येक कोठामा नै त्यस्तो सुविधा उपलब्ध गराउनुपर्नेछ ।

यस्तै, चार तारे, पाँच तारे र पाँच तारे डिलक्स होटलले कम्तीमा ३० वटा देशको झण्डा राख्नको लागि पोलहरुको व्यवस्था गरेको हुनुपर्नेछ । एकदेखि तीन तारे होटललाई भने त्यस्ता पोल राख्न अनिवार्य गरिएको छैन । स्वेच्छाले उनीहरुले त्यस्ता पोलहरु राख्न भने पाउनेछन् । सबै किसिमका तारे होटलहरु चौबीसै घण्टा सञ्चालनमा रहनुपर्नेछ । अर्थात् जुनसुकै समयमा ग्राहक जान र निस्किन पाउने व्यवस्था तारे होटलहरुले गर्नुपर्नेछ । राति भइसकेको कारण यी होटल बन्द भयो भन्न पाइनेछैन ।

सरकारले सार्वजनिक गरेको नयाँ मापदण्डअनुसार चार तारे, पाँच तारे र पाँच तारे डिलक्स होटलहरुमा भवन तथा अन्य संरचनाले जग्गाको कुल क्षेत्रफलको बढीमा ४५ प्रतिशत भूभाग मात्र ओगटेको हुनुपर्नेछ । एक, दुई र तीन तारे होटलका लागि उक्त व्यवस्था अनिवार्य गरिएको छैन । तर, सबै किसिमका तारे होटलले वातावरण संरक्षणसम्बन्धी प्रचलित कानुनबमोजिम वातावरणीय अध्ययन प्रतिवेदन स्वीकृत भएको हुनुपर्नेछ ।

सबै किसिमका तारे होटलले गेष्ट आएको एक मिनेटभित्र नमस्कारसहितको अभिवादन गर्ने व्यवस्था मिलाउनुपर्नेछ । त्यस्तै सबै तारे होटलले पत्रपत्रिका तथा पर्यटकसम्बन्धी जानकारीमूलक सामग्री गेष्टका लागि उपलब्ध गराउनुपर्नेछ । वाइफाई पनि सर्वसुलभ तरिकाले उपलब्ध गराउनुपर्नेछ । होटलमा धर्मअनुसारका प्रार्थना स्थलको व्यवस्था गर्नुपर्नेछ । एकदेखि तीनतारेसम्मका होटललाई भने त्यो व्यवस्था अनिवार्य गरिएको छैन । भुइँतलासहित तीन तला भएको होटलमा लिफ्टको व्यवस्था गर्नुपर्नेछ । तीन तारेसम्मका होटलका लागि भने उक्त व्यवस्था अनिवार्य छैन । सबै तारे होटलले चौबीसै घण्टा सुरक्षाकर्मीको व्यवस्था गर्नुपर्नेछ ।

राजपत्रमा प्रकाशित सूचनाअनुसार सबै तारे होटलले सीसीटीभीको व्यवस्था गरेको हुनुपर्नेछ र त्यसको रेकर्ड छ महिनासम्म सुरक्षित राख्नुपर्नेछ । सुरक्षा प्रयोजनका लागि गेष्टको लगेजलाई प्रविधियुक्त उपकरणले जाँच गर्नुपर्नेछ । तर तीन तारेसम्मका होटललाई यो व्यवस्था अनिवार्य गरिएको छैन । होटलमा प्रवेश गर्ने गाडी स्क्यानिङको व्यवस्था गर्नुपर्नेछ । चार, पाँच र पाँच तारे डिलक्स होटलले मात्र अनिवार्य रुपमा त्यस्तो व्यवस्था गर्नुपर्नेछ ।

राजपत्रमा प्रकाशित सूचनाअनुसार कुन तारे होटलको कतिवटा सुत्ने कोठा हुनुपर्ने पनि मादपण्ड बनाएको छ । सूचनाअनुसार एक तारे होटलमा २० वटा, दुईतारेमा ४० वटा, तीनतारेमा ६० वटा, चारतारेमा ८० वटा, पाँचतारेमा एक सयवटा र पाँचतारे डिलक्समा एक सय ५० वटा सुत्ने कोठा हुनुपर्नेछ । काठमाडौं उपत्यकाबाहिरका होटलमा भने ताराअनुसार क्रमशः १५ वटा, ३० वटा, ४५ वटा, ६० वटा, ८० वटा र एक सयवटा कोठा हुनुपर्ने मापदण्डमा उल्लेख गरिएको छ ।

नयाँ मापदण्डमा होटलको कोठाको क्षेत्रफल, एसी, फोन सुविधा, कोठाको साँचो, विद्युतीय उपकरण र चार्जिङ, विनिमय दर, ट्राभल डेक्स, बार/लाउन्ज, शौचालय, होटलको प्रमाणपत्र, लबीको क्षमता, मर्मतसम्भार, पानीको व्यवस्था, आकाशेपानी भण्डारणको व्यवस्था कस्तो हुनुपर्ने पनि उल्लेख गरिएको छ । नयाँ व्यवस्थामा होटलको बेडमा राखिने तकिया, तन्दा, टावेल (तौलिया), भित्ता र सिलिङ्गको अवस्था कस्तो हुनुपर्ने भनेर किटान गरिएको छ । यस्तै, प्रत्येक तारे होटलले नेपाली खानाको मेनु पनि राखेको हुनुपर्नेछ । सबै तारे होटलमा नेपाली रैथाने खानाको परिकार २५ प्रतिशत उपलब्ध गराउनुपर्नेछ । नेपालमा उत्पादन हुने खाद्यान्नलाई प्राथमिकता दिनको लागि त्यस्तो व्यवस्था गरिएको पर्यटन मन्त्रालयले जनाएको छ ।