तरलता अभावको चाप बैंकहरुको अन्तरबैंक कारोबारमा

काठमाडौं । बैंक तथा फाइनान्स कम्पनीहरुमा लगानीयोग्य रकमको अभाव अर्थात् तरलता अभावको समस्या देखिएपछि यसको चाप बैंक तथा फाइनान्स कम्पनीहरुको बीचमा एक आपसमा हुने कारोबार अर्थात् अन्तरबैंक कारोबारमा देखिएको छ । सोही आधारमा गत आर्थिक वर्षको नौ महिनाको तुलनामा चालू आर्थिक वर्षको पछिल्लो नौ महिनामा यस्तो कारोबार रकम दोब्बरभन्दा बढी अंकले बढेको छ ।

राष्ट्र बैंकका अनुसार नेपालमा हाल लघुवित्त वित्तीय संस्थाबाहेक २७ वटा वाणिज्य बैंक, क्षेत्रीय तथा राष्ट्रियस्तरका समेत गरी १७ वटा विकास बैंक र १७ वटा फाइनान्स कम्पनीसहित ६१ वटा संस्थाहरु सञ्चालनमा छन् । यी संस्थाहरुले मात्र चालू आर्थिक वर्षको नौ महिनाको अवधिमा कुल २५ खर्ब ६८ अर्ब ९१ करोड रुपैयाँबराबरको अन्तरबैंक कारोबार गरेका छन् । यसमध्ये वाणिज्य बैंकहरुले मात्र २२ खर्ब ९९ अर्ब २२ करोड र विकास बैंक तथा फाइनान्स कम्पनीहरुले दुई खर्ब ६९ अर्ब ६८ करोड रुपैैयाँबराबरको अन्तरबैंक कारोबार गरेका छन् । राष्ट्र बैंकका अनुसार बैंकिङ क्षेत्रले गरेको यो अन्तरबैंक कारोबार रकम अघिल्लो आर्थिक वर्षको सोही अवधिको तुलनामा झण्डै तीन गुणाले बढी हो । अघिल्लो वर्षको सोही अवधिमा वाणिज्य बैंकहरुको आठ खर्ब ७५ अर्ब ५० करोड र अन्य वित्तीय संस्थाहरुले एक खर्ब ५९ अर्ब ४२ करोड गरी कुल १० खर्ब ३४ अर्ब ९२ करोड अन्तरबैंक कारोबार भएको थियो ।

राष्ट्र बैंकका अनुसार अन्तर बैंक कारोबार रकम बढेकै आधारमा २०७७ चैतमा ९१–दिने ट्रेजरी बिलको भारित औसत व्याजदर दुई दशमलव ७६ प्रतिशत रहेकोमा २०७८ चैतमा सात दशमलव ५८ प्रतिशत पुगेको छ । वाणिज्य बैंकहरुबीचको अन्तर–बैंक कारोबारको भारित औसत व्याजदर २०७७ चैतमा दुई दशमलव तीन प्रतिशत रहेकोमा २०७८ चैतमा छ दशमलव ९९ प्रतिशत कायम भएको छ । मौद्रिक नीतिको सञ्चालन लक्ष्यको रुपमा लिइने भारित औसत अन्तर–बैंक अर्थात् बैंक तथा वित्तीय संस्थाबीचको व्याजदर २०७८ चैतमा सात प्रतिशत रहेको छ ।

अघिल्लो वर्षको सोही महिनामा यस्तो व्याजदर दुई दशमलव तीन प्रतिशत रहेको थियो । वाणिज्य बैंकहरुको औसत आधार दर भने २०७७ चैतमा छ दशमलव ९० प्रतिशत रहेकोमा २०७८ चैतमा नौ दशमलव १७ प्रतिशत कायम भएको छ । २०७८ चैतमा वाणिज्य बैंकहरुको निक्षेपको भारित औसत व्याजदर सात दशमलव ११ प्रतिशत र कर्जाको भारित औसत व्याजदर १० दशमलव ७८ प्रतिशत रहेको छ । अघिल्लो वर्षको सोही महिनामा यी दरहरु क्रमशः चार दशमलव ७९ प्रतिशत र आठ दशमलव ६१ प्रतिशत रहेको राष्ट्र बैंकले जानकारी दिएको छ ।