वित्तीय प्रणालीमा लगानीयोग्य रकम अभावको प्रभाव

काठमाडौं । वित्तीय प्रणालीमा लगानीयोग्य रकमको अभाव अर्थात् तरलता अभावको समस्या चुलिँदा यसको असर बैंक तथा फाइनान्स कम्पनीहरुबीच एक आपसमा हुने अल्पकालीन अवधिको कारोबार अर्थात् अन्तर बैंक कारोबारमा पनि परेको छ । तरलता अभावकै कारण बैंकिङ क्षेत्रमा अन्तर बैंक कारोबार रकम बढेको छ । सोअनुसार चालू आवको पछिल्लो एक महिनामा वित्तीय प्रणालीमा तीन खर्ब ५६ अर्ब ४६ करोड रुपैयाँबराबरको अन्तर बैंक कारोबार भएको छ ।

नेपाल राष्ट्र बैंकका अनुसार सञ्चालनमा रहेका २६ वटा वाणिज्य बैंक, क्षेत्रीय तथा राष्ट्रियस्तरका समेत गरी १७ वटा विकास बैंक र १७ वटा फाइनान्स कम्पनीसहितका ६० वटा संस्थाहरुले चालू आर्थिक वर्षको पहिलो महिनामा उक्त परिमाणमा अन्तर बैंक कारोबार गरेका हुन् । चालू आवको पहिलो महिनामा वाणिज्य बैंकहरुले मात्र भने तीन खर्ब १५ अर्ब ४९ करोड रुपैयाँबराबरको अन्तर बैंक कारोबार गरेका छन् । यस अवधिमा विकास बैंक तथा फाइनान्स कम्पनीहरुले भने ४० अर्ब ९७ करोड रुपैयाँबराबरको अन्तर बैंक कारोबार गरेका छन् । राष्ट्र बैंकका अनुसार अघिल्लो वर्षको सोही अवधिमा भने बैंक तथा फाइनान्स कम्पनीहरुले कुल तीन खर्ब ३३ अर्ब ४६ करोड रुपैयाँबराबरको अन्तर बैंक कारोबार गरेका थिए । यसअन्तर्गत वाणिज्य बैंकहरुले तीन खर्ब पाँच अर्ब ५५ करोड र विकास बैंक र फाइनान्स कम्पनीहरुले २७ अर्ब ९१ करोड रुपैयाँबराबरको अन्तर बैंक कारोबार गरेका छन् ।

राष्ट्र बैंकका अनुसार २०७८ साउनमा ९१–दिने ट्रेजरी बिलको भारित औसत ब्याजदर शून्य दशमलव ६६ प्रतिशत रहेकोमा २०७९ साउनमा १० दशमलव ६४ प्रतिशत रहेको छ । वाणिज्य बैंकहरुबीचको अन्तर–बैंक कारोबारको भारित औसत ब्याजदर २०७८ साउनमा दुई दशमलव १३ प्रतिशत रहेकोमा २०७९ साउनमा आठ दशमलव दुई प्रतिशत रहेको छ । मौद्रिक नीतिको सञ्चालन लक्ष्यको रुपमा लिइने औसत अन्तर–बैंक ब्याजदर २०७९ साउनमा आठ दशमलव पाँच प्रतिशत रहेको छ । अघिल्लो वर्षको सोही महिनामा यस्तो ब्याजदर दुई दशमलव १८ प्रतिशत रहेको थियो ।

वाणिज्य बैंकहरुको औसत आधारदर २०७८ साउनमा छ दशमलव ७१ प्रतिशत रहेकोमा २०७९ साउनमा नौ दशमलव ७२ प्रतिशत कायम भएको राष्ट्र बैंकको भनाइ छ । २०७९ साउनमा वाणिज्य बैंकहरुको निक्षेपको भारित औसत ब्याजदर सात दशमलव ६४ प्रतिशत र कर्जाको भारित औसत ब्याजदर ११ दशमलव ९४ प्रतिशत रहेको छ । अघिल्लो वर्षको सोही महिनामा यस्ता दरहरु क्रमशः चार दशमलव ७६ प्रतिशत र आठ दशमलव ४८ प्रतिशत रहेको राष्ट्र बैंकले जानकारी दिएको छ ।