भान्सामा सिस्नोको परिकार पाक्ने क्रम बढ्दै

सोलुखुम्बु । सोलुखुम्बुको सदरमुकामसहितका क्षेत्रको भान्सामा पछिल्लो समय सिस्नोले स्थान पाउने क्रम बढ्दै गएको छ । विगतमा सामान्य परिवारमा मात्रै पाक्ने गरेको सिस्नो केही वर्षयता अधिकांशको रोजाइ बन्दै गएको हो ।

‘हातको मैला सुनको थैला के गर्नु धनले, साग र सिस्नो खाएको बेस आनन्दी मनले’ महाकवि लक्ष्मीप्रसाद देवकोटाका यी पङ्क्तिमा मात्रै सीमित रहेन अहिले सिस्नोको चर्चा । कुनै बेला गाउँघरमा दुई छाक खानाको जोहो गर्न नसक्नेहरूले समेत तुच्छ खानाको रूपमा लिने गरेको सिस्नो अहिले सहरका मानिसहरूले समेत खोजी–खोजी उपभोग गर्नेगरेका छन् । ‘यो बहुगुणयुक्त सिस्नोलाई मैले सधैँ खानेगरेको छु, मलाई त यसको स्वाद एकदमै मन पर्छ, अरुले पनि सिस्नो प्रयोग गर्नुस् यसले राम्रो गर्छ’, सिस्नो किन्दै गर्दा भेटिएका सल्लेरीका महेश अधिकारी भने । पछिल्लो समय सिस्नोप्रतिको मोह बढ्दै गएको छ भने ठूला–ठूला तारे होटल, रेष्टुराँहरूमा पनि महंगो खानाको परिकारमध्येमा सिस्नो पर्न थालेको छ । घरभित्र छिराउन मिल्दैन भनिने सिस्नो अहिले डिपार्टमेन्ट स्टोरहरूमा सजिएर दिनमै हजारौँ रूपैयाँबराबरको बिक्री हुन थालेको छ । सिस्नोको माग दिनानुदिन बढ्दै गएको सोलुखुम्बु सदरमुकाम सल्लेरीमा सिस्नो बेच्दै गरेको अवस्थामा भेटिएका देउसाकी तिर्समाया राई देउसा र पूर्णमाया राईको अनुभव छ ।

बहुगुण भएको यो सिस्नो हाम्रो पहाडी क्षेत्रका गाउँघरका बारीका कान्लामा पाइने हुँदा घरमा यसलाई सागको रूपमा पनि प्रयोग गर्न सकिन्छ । सिस्नोको नियमित प्रयोगबाट किड्नीको समस्या, पिसाब पोल्ने, दम, बाथ रोग, रगत उत्पादन गर्ने, रगतमा हेमोग्लोबिनको मात्रा बढाउने काम गर्छ । यसका साथै सिस्नोको मेहन्दी बनाएर कपालमा लगाउँदा कपाल झर्नबाट रोक्छ भने कपालको चाया पनि हटाउने काठमाडौंका वीर अस्पतालका डा. विम्लेस कुमार शाहले बताए । गाउँघरमा पाइने सिस्नोलाई गाईवस्तुको लागि खोले वा गरिबहरूले दाल र सागको रूपमा प्रयोग गरिरहेको पाइन्छ । खाद्यान्नको अभावमा प्रकृतिले दिएको सिस्नोको प्रयोग भएको पाइन्छ । तर पछिल्लो समय सिस्नो औषधि साबित भएपछि यसको माग विदेशमा निकै महंगो दरमा भएको पाइन्छ । नेपाल विकास उन्मुख राष्ट्र भएको हुँदा देशमा पाइने जडीबुटी सङ्कलन गरी प्रशोधन गरी औषधिको रूपमा विदेश पैठारी गर्न सके राष्ट्रले राम्रो आम्दानी गर्न सकिने जानकारहरू बताउँछन् ।