संस्थानको धान खरीदमा व्यापारीको हालीमुहाली

सन्तोष पौडेल
वीरगञ्ज, पुस १८
नेपाल सरकारले खाद्य संस्थानमार्फत किसानहरूसँग धान खरीद गर्ने प्रक्रियामा व्यापक अनियमितता भएको पाइएको छ । खाद्य संस्थानले नितान्त कृषकहरूको धान खरीद गर्नुपर्ने नियम छ तर किसानहरूलाई पाखा लगाई संस्थानले व्यापारीसँग धान खरीद गरिरहेको छ ।कृषकहरूका अनुसार कर्मचारी र व्यापारीहरूको मिलेमतोमा गाउँबाट धान खरीद गर्ने गरिएको छ । संस्थानमा किसानहरू धान बेच्न गएपछि कर्मचारीहरूले विभिन्न झमेला खडा गर्ने गरेको कृषकहरूले बताए ।

किसानबाट व्यापारीहरूले प्रतिक्वीन्टल दुई हजारदेखि दुई हजार दुई सयसम्ममा खरीद गरेको धान खाद्य संस्थानले दुई हजार छ सय रूपैयाँमा व्यापारीहरूसँग खरीद गर्ने गरेको छ । व्यापारीसँग प्रतिक्वीन्टल कर्मचारीले चार सयदेखि छ सय रूपैयाँ कमिशन लिने गरेको कृषकहरूले आरोप लगाएका छन् । व्यापारीहरूले कमिशन दिने गरेको कारण उनीहरूबाट नियमविपरीत धान खरीद गर्ने गरिएको किसानहरूले आरोप लगाएका छन् । कमिशन नदिँदा दुई दिनसम्म धान लोड ट्याक्टर रोकेर राख्दा सोको भाडा महँगो पर्ने गरेको किसानहरूको आरोप छ । तर, संस्थानका प्रमुख नरनाथ अधिकारीले कुनै व्यापारीसँग धान खरीद नगरेको बताए ।

नियमअनुसार वास्तविक किसानहरूको पहिचान गरी धान खरीद गर्ने गरेको उनको भनाइ छ । उनले अहिलेसम्म सोना मन्सुली प्रतिक्वीन्टल दुई हजार छ सय ६३ रूपैयाँको दरले ११ हजार ७० क्वीन्टल सोना मन्सुली तथा तीन हजार रूपैयाँको दरले तीन हजार २० क्वीन्टल जीरा मसिनो चामल खरीद गरेको बताए । चिसो धान तथा व्यापारीले ल्याएको धान आफूले थाहा पाएपछि फिर्ता गर्ने गरेको पनि उनले बताए ।