कोरोना उपचारमा राज्यविहीनताको अवस्था

राष्ट्रपतिले कोरोना रोकथाममा सरकार पूर्णरूपमा सफल भएको भनी बिनाप्रसङ्ग सरकारको प्रसंशा गरेकै दिन सबैभन्दा बढी कोरोना देखिएको जिल्ला पर्साकी एक युवतीको अकालमै ज्यान गयो । उनमा कोरोनाको लक्षण थियो तर परीक्षण भइसकेको थिएन । त्यस्तो बेला झनै अस्पतालको सेवा आवश्यक पर्नेमा उनलाई अस्पतालको परिसरमा सेमत प्रवेश हुन नदिई एकप्रकारले राज्यको उपचार पद्धतिले ज्यान लियो । यो घटना अस्पताल नपु-याएर होइन र सम्बन्धित अस्पतालको अभाव भएर पनि होइन । ८/१० वटा अस्पताल घुमाउँदै गर्दा कसैले पनि उनलाई उपचारको लागि ग्रहण नगर्दा बाटोमै ज्यान गयो । लक्षणको हिसाबले ती युवतीमा कोरोना थियो । यस्तो बेला त झनै अरुमा सर्ने खतरा रहने र उनकै जीवनमा पनि खतरा बढ्ने कारण अस्पताल पुग्नासाथ उपचारका लागि लिनुपर्ने हो तर त्यस्तो भएन । अस्पतालका गेट चाहार्दाचाहार्दै उनको बाटैमा उनको ज्यान गयो ।

मृतकका आफन्तको यो अनुभव वा भोगाइ हेर्दा यो अवस्थामा सरकारले कस्तो उपचारको व्यवस्था मिलाएको रहेछ भन्ने सधैँका लागि उदाहारण भयो । एकजना आफन्तले भने, ‘त्यहाँ भर्ना लिन नमानेपछि बहिनीलाई नारायणी अस्थायी कोरोना अस्पताल लग्यौँ, त्यहाँ पनि अस्पतालले भर्ना नलिएपछि रिक्सामा गण्डक नजिकैको नारायणी बयोधा अस्पताल पुग्यौँ, बयोधाले पनि भर्ना लिएन । बयोधामा भर्ना नलिएपछि तराई हस्पिटल हुँदै नेसनल मेडिकल कलेजसम्म पुगियो सुरुमा नेसनलका स्वास्थ्यकर्मीले बेड खाली भएको जानकारी दिए, बिरामीमा ज्वरो र श्वासप्रश्वासको समस्या भएको थाहा पाएपछि बेड त के भुइँमा पनि ठाउँ खाली नभएको भन्दै फर्काए, पछि नारायणी अस्पताल लग्यौँ, आकस्मिक कक्षमा रहेका चिकित्सकले कोरोनासँग मिल्दो लक्षण देखिएकाले कोरोना अस्पताल लैजान सुझाए , त्यसपछि हालै नारायणी अस्थायी कोरोना अस्पतालका रूपमा सञ्चालित वीरगञ्ज हेल्थ केयर पु-याउँदा त्यहाँ पनि भर्ना लिइएन, कोरोना अस्पतालमा संक्रमण पुष्टि भएकाको मात्र उपचार हुनेगरेको भनेपछि फेरि नारायणी अस्थायी कोरोना (गण्डक) अस्पताल लिएर गयौँ । यी सबै गर्दा ११ देखि २ बजेसम्म वीरगञ्जका सबै निजी अस्पताल पुग्यौँ । कसैले भर्ना लिएनन् ।’

यो विवरण अर्थात् बिरामी घुमाउने यो चक्कर पूरा गर्दा अस्पतालको संख्या सातवटा भइसकेको थियो । यता बिरामीको अवस्था सिकिस्त थियो तर उता अस्पतालले हेर्नसम्म मानेन । पहिले जुन असपतालमा पु-याइएको हो त्यसमा उपचार सम्भव नभएर कुनै अर्को अस्पतालमा रेफर हुनु एउटा स्वाभाविक प्रक्रिया होला तर यो ठाउँमा कोरोनावाला अस्पतालले परीक्षण नभएको भनेर लिएनन् भने साधारण अस्पतालले कोरोनाको बिरामी भनेर । यस्तो बेला अनुमान गरौँ एउटा बिरामीले मर्नुबाहेक अर्को उपाय बाँकी रहन्छ ? यो भनेको देशमा कुनै चिकित्सा पद्धति कायम नरहेको अवस्था हो । खासगरी कोरोनाका सन्दर्भमा विगतमा पनि यस्तै हुनेगरको थियो तर यति धेरै अस्पताल घुमाउँदा एक ठाउँमा पनि उपचार नपाएको अवस्थामा यो पछिल्लो उदाहरण हो । यसका बारेमा सरकारले जवाफ दिन र मृतकका परिवारसँग माफी माग्नुपर्छ । सहरी क्षेत्रमा त यस्तो भइरहेको छ भने गाउँको अवस्था कस्तो होला ?