काठमाडौं । अर्थतन्त्र गम्भीर संकटमा परेको र केही समयमा नै श्रीलंका बन्छ भनी आकलन गरिरहिएको बेला विभिन्न विवरण र तथ्यांकहरूले भने स्थिति भिन्नै देखाएका छन् । श्रीलंकाको र नेपालको आर्थिक अवस्था वास्तवमा नै आकाश–पातलको अन्तरजस्ता थिए । विश्व बैंकले नै नेपाल श्रीलंकाको बाटोमा नरहेको भनी प्रस्ट पारेको थियो । खासगरी विदेशी मुद्राको सञ्चितिमा केही कमी आउन थालेपछि श्रीलंकाको उदाहरण दिन थालिएको थियो । श्रीलंका विदेशी मुद्रामा तिर्नुपर्ने रकम मुद्राको सञ्चिति धेरै घटेको कारण ऋण नै तिर्न नसक्ने गरी एकप्रकारले टाट पल्टिन लागेको अवस्थामा पुगेको त्यो देशको उदाहरण नेपालसँग मिल्ने खालको थिएन ।
विश्व बैंकले भनेअनुसार नेपालले संस्थागतबाहेक कम्पनीसँग ऋण नलिएको उदाहरण दिएको थियो । त्यस कारण पनि त्यो देशसँग नेपालको स्थिति तुलना नै गर्न नमिल्ने भन्ने उसको ठहर थियो । पछिल्लो समय सार्वजनिक भएका तथ्यांकहरूले सो कुरा पुष्टि गरे मात्र होइन अर्थतन्त्र विगतको भन्दा विस्तार भएका विवरणहरू प्रकट हुनथाले । यो कुरा देशका लागि सकारात्मक पक्ष हुनुपर्छ ।
हालै राष्ट्रिय योजना आयोग र केन्द्रीय तथ्यांक विभागले सार्वजनिक गरेका तथ्यांकअनुसार चालू वर्षमा आर्थिक वृद्धिदर ५ दशमलव ८४ प्रतिशत अर्थात् करिब–करिब छ प्रतिशतको हाराहारीमा रहनेछ । यो भनेको अर्थतन्त्रको सबल पक्ष नै हो । यही क्रममा चालू आर्थिक वर्ष २०७८/०७९ मा अर्थतन्त्रको आकार ४८ खर्ब ५१ अर्ब ६३ करोड रुपैयाँ पुग्ने देखियो । केन्द्रीय तथ्यांक विभागले पछिल्लो समय सार्वजनिक गरेको विवरणमा चालू २०७८/०७९ वर्षमा अर्थतन्त्रमा यस्तो विस्तार हुनेभएको हो ।
विभागअनुसार चालू आर्थिक वर्षमा नेपालको कुल उत्पादन ७३ खर्ब ५६ अर्ब ६१ करोड रुपैयाँ रहनेछ । यो ७३ खर्ब ५६ अर्ब ६१ करोडको उत्पादन हुनका लागि ३२ खर्ब ५१ अर्ब छ करोड रुपैयाँ खर्च हुनुपर्छ । यति खर्च हुनु भनेको खर्चको क्षमतामा पनि वृद्धि हुनु हो । यसले अर्थतन्त्रको विस्तार वा आकार ४१ खर्ब पाँच अर्ब ५४ करोड रहने अनुमान गराउँछ । विभाग भन्छ चालू मूल्यमा भने अर्थतन्त्रको आकार ४८ खर्ब ५१ अर्ब ६३ करोड हुनेछ । विभागको तथ्यांकले नेपालमा यो वर्ष वस्तु तथा सेवाको आयात १८ खर्ब २० अर्ब ८२ करोड हुने देखाएको छ । उक्त आयात कुल गार्हस्थ्य उत्पादनको ४१ दशमलव ४९ प्रतिशत हो । प्रतिव्यक्ति आय कुल गार्हस्थ्य उत्पादनमा एक हजार तीन सय ७२ अमेरिकी अर्थात् एक लाख ६४ हजार पाँच सय ९८ रुपैयाँ पुग्नेछ । विभाग भन्छ, प्रतिव्यक्ति कुल राष्ट्रिय उत्पादनमा एक हजार तीन सय ८१ अमेरिकी डलर अर्थात् एक लाख ६५ हजार छ सय ४९ रुपैयाँ पुग्नेछ ।
अर्थतन्त्रसँग सम्बन्धित यी विवरणहरू धेरै राम्रा होइनन् । राजस्वको स्रोत अझै पनि आयात बजारमा नै केन्द्रित छ । एकातिर विनिमय मुद्राको सञ्चिति घट्दै जानु र देशको आयको मूल स्रोत आयातित व्यापार हुनु आफैँमा नमिल्दा कुरा हुन् । पछिल्ला समय कतिपय वस्तुका आयातमा प्रतिबन्ध समेत लागिसकेको छ । तर पनि अर्थतन्त्रका बारे जसरी डामाडोल भएको भनी बताउन थालिएको थियो त्यो अवस्थामा भने यी विवरणले केही ब्रेक लगाएका नै मान्नुपर्छ । अर्थतन्त्रका बारे जति नकारात्मक प्रचार भयो त्यसले असर पार्छ । खासगरी यस्तो प्रचारले बजार असन्तुलन हुन्छ र त्यसको मार सर्वसाधारणले सहनुपर्छ । त्यस कारण पनि अर्थतन्त्रलाई केबल आलोचनाको विषय मात्रै नबनाऔँ भनिएको हुनुपर्छ ।
क्याटेगोरी : सम्पादकीय
ताजा अपडेट
- सार्वजनिक जग्गा व्यक्तिका नाममा बनाउने विरुद्ध मुद्दा दायर
- सहमतिका साथ अघि बढ्न उपप्रधानमन्त्री लामिछानेको आह्वान
- प्रहरी जवान घिमिरेको हत्या आरोपमा सात जना पक्राउ
- राष्ट्रियसभाको बैठक स्थगित
- उदयपुरमा हावाहुरीले करोडौँको क्षति
- मेची भन्सारद्वारा एघार अर्ब ५९ करोड राजस्व सङ्कलन
- कामपामा न्यायसंवाद कार्यक्रम सुरु
- सेयर बजारमा देखियो उछाल
धेरैले पढेको
- सुनचाँदीमा सिन्डिकेट लगाएको भन्दै नेपाल राष्ट्र बैंकविरुद्ध सर्वोच्चको कारण देखाऊ आदेश
- समसामयिक राजनीतिक व्यङ्ग्य
- राजेन्द्र विमल र हरिहर शर्मालाई पुरस्कृत गरिने
- ढोरपाटन जोड्ने सडक कालोपत्रे गरिँदै
- युनिश शाहीको गीत ‘धारिलो तिर˝ को भ्युज वान मिलियन नाघ्यो
- चिया पसल पनि कम्पनी ?
- एक्सेल डेभलपमेन्ट बैंकको ट्राफिक प्रहरीलाई सहयोग
- इन्फिनिटी लघुवित्तको सातै प्रदेशमा तालिम सम्पन्न
तपाईको प्रतिक्रिया