वित्तीय पहुँचका दृष्टिकोणले कर्णाली सबैभन्दा पछाडि

काठमाडौं । वित्तीय पहुँचका दृष्टिकोणले कर्णाली प्रदेश सबैभन्दा पछाडि देखिएको छ । अन्य प्रदेशको तुलनामा कर्णाली प्रदेशमा बैंक तथा फाइनान्स कम्पनीहरुको कम शाखा हुनुले पनि उक्त प्रदेशमा वित्तीय पहुँच कमजोर देखिएको हो ।

राष्ट्र बैंकका अनुसार कर्णाली प्रदेशमा बैंक तथा फाइनान्स कम्पनीहरुको चार सय ५५ वटा मात्र शाखाहरु सञ्चालनमा छन् । जब कि यस अवधिमा बागमती प्रदेशमा बैंक तथा फाइनान्स कम्पनीहरुको तीन हजार तीनवटा शाखाहरु सञ्चालनमा छन् ।

कर्णाली प्रदेशमा सञ्चालनमा रहेका २६ वटा वाणिज्य बैंकहरुको एक सय ९९ वटा शाखाहरु सञ्चालनमा छन् । विकास बैंक, फाइनान्स र लघुवित्त संस्थाहरुको भने कर्णालीमा क्रमशः २१, तीन र दुई सय ३२ वटा शाखाहरु सञ्चालनमा छन् । बागमती प्रदेशमा भने वाणिज्य बैंकहरुको १८ सय सात वटा शाखाहरु सञ्चालनमा छन् भने विकास बैंक, फाइनान्स र लघुवित्त संस्थाहरुको क्रमशः तीन सय २१, एक सय छ र सात सय ६९ वटा शाखाहरु सञ्चालनमा छन् । यद्यपि जनसंख्याको आकारमा कर्णाली प्रदेश सानो भए पनि त्यहाँको जनताको सुविधाका लागि भने उक्त शाखा संख्या कम रहेको राष्ट्र बैंककै अधिकारीहरु बताउँछन् । ठूलो भूगोल रहेको कारण छरिएर रहेका जनसंख्यालाई त्यहाँ रहेका बैंक तथा वित्तीय संस्थाका शाखाहरुले सहज रुपमा सेवा दिन सकिरहेका छैनन् ।

राष्ट्र बैंकका अनुसार प्रदेश नं १ मा भने बैंक तथा फाइनान्स कम्पनीहरुको कुल १८ सय ५७ वटा शाखाहरु सञ्चालनमा छन् । जसमध्ये वाणिज्य बैंकहरुको सात सय ६३, विकास बैंकहरुको एक सय ९४, फाइनान्स कम्पनीहरुको ३२ र लघुवित्त वित्तीय संस्थाहरुको नौ सय ८९ वटा शाखाहरु सञ्चालनमा छन् । गण्डकी प्रदेशमा पनि बैंक तथा फाइनान्स कम्पनीहरुको १४ सय १६ वटा शाखाहरु सञ्चालनमा छन् । जसमध्ये वाणिज्य बैंकहरुको पाँच सय ९९ वटा, विकास बैंकहरुको एक सय ९० वटा, फाइनान्स कम्पनीहरुको ३६ वटा र लघुवित्त वित्तीय संस्थाहरुको पाँच सय ९१ वटा शाखाहरु सञ्चालनमा छन् । लुम्बिनी प्रदेशमा भने बैंक तथा फाइनान्स कम्पनीहरुको २२ सय १२ वटा शाखाहरु सञ्चालनमा छन् । जसमध्ये वाणिज्य बैंकहरुको सात सय ४०, विकास बैंकहरुको दुई सय ५६, फाइनान्स कम्पनीहरुको ४५ र लघुवित्त वित्तीय संस्थाहरुको ११ सय ७० वटा शाखाहरु सञ्चालनमा छन् ।

राष्ट्र बैंकका अनुसार सुदूरपश्चिम प्रदेशमा भने बैंक तथा फाइनान्स कम्पनीहरुको कुल आठ सय ४० वटा शाखाहरु सञ्चालनमा छन् । जसमध्ये वाणिज्य बैंकहरुको तीन सय २९, विकास बैंकहरुको ५२, फाइनान्स कम्पनीहरुको छ र लघुवित्त वित्तीय संस्थाहरुको चार सय ५३ वटा शाखाहरु सञ्चालनमा छन् ।