फर्किएन व्यापारिक माहोल !

काठमाडौं । धार्मिक तथा पर्यटकीय जिल्लाको रूपमा परिचित दोलखाको व्यापारिक माहोल भने दैनिक खस्किँदै गइरहेको छ । भूकम्पपछिको पुनर्निर्माणको ताका निकै यहाँको बजार तथा व्यापार निकै उच्च ग्राफमा पुगेको थियो । तर उक्त माहोल धेरै समय भने टिक्न सकेन । तीन वर्षदेखि सुरु भएको कोरोना भाइरसको महामारीले थलिएको जिल्लाको व्यापारी तथा पर्यटकीय क्षेत्र त्यसपछि भने मौलाउन सकेको छैन । यहाँका मुख्य बजारहरु सदरमुकाम चरीकोट, जिरी, सिँगटी, मघादेउराली र मैनापोखरी यतिबेला सुनसान छन् ।

चरीकोटका फेन्सी व्यवसायी किरण मोक्तान कोभिडअघि दैनिक एक लाख रुपैयाँभन्दा बढी कपडाको कारोबार गर्ने गरेको सुनाउँछन् । तर अहिले सटरभाडा तिर्न नै मुस्किल हुने अवस्थामा पुगेको उनको भनाइ छ । नजिकिँदै गरेका मुख्य चाडपर्व तथा आम निर्वाचनले व्यापार, व्यवसायमा सुधार आउने आशमा यहाँका व्यवसायी छन् । यद्यपि दशैँ नजिकै आइसक्दा समेत बजारमा चहलपहल भने छैन । केही वर्षअघिसम्म स्थानीय बजारमा भदौको पहिलो सातादेखि नै दशैँको किनमेल सुरु हुने गरेको व्यापारी प्रकाश बस्नेत बताउँछन् । तीजको समयमा समेत व्यापार नभएको उनले बताए । दशँै आउन करिब तीन साता मात्रै बाँकी हुँदा समेत बजारमा चहलपहल सुरु नभएकाले मुख्य चाडपर्वमा पनि खासै व्यापार नहुने उनको अनुमान छ ।

जिल्लामा यतिबेला सबैजसो व्यापार व्यवसाय चौपट रहेको व्यवसायीको गुनासो छ । फेन्सी, होटल व्यवसाय, इलेक्ट्रोनिक, मोबाइल, घडी, रेडियोको कारोबार, घरजग्गाको कारोबार, तरकारी, फलफूल, जडीबुटीलगायत सबैजसो व्यवसायको कारोबार ठप्प छ । बजार सेलाउँदा बैंक तथा सहकारीका ऋणीहरुले ऋण तिर्न सकिरहेका छैनन् । व्यवसायीहरुले कर्जाको किस्ता तिर्न छाडेपछि सहकारीहरुलाई समेत यतिबेला लगानी गरेको ऋण उठाउन समस्या भएको छ । बजार लयमा हुँदा लगानी गरेको ऋण नउठ्दा जिल्लाका सहकारी जोखिममा परेको बैतेश्वर गाउँपालिकाको एक सहकारीका अध्यक्षले बताए ।

बजार र व्यवसाय राम्रो हुँदा सेयर सदस्यहरुलाई दिएको ऋण नउठ्दा लिलामीको सूचना निकाल्नुपर्ने अवस्था आएको ती सहकारीकर्मीले बताए । जिल्लाका ठूला बैंकको हालत पनि उस्तै देखिन्छ । बैंकले आफ्ना ग्राहकलाई गरेको ऋण लगानी नउठ्दा दैनिकजस्तै गरी पत्रिकामा ३५ दिने घरजग्गा लिलामीका सूचना निकाल्न थालेका छन् । जिल्लाको पर्यटकीय क्षेत्र पनि कोरोनापछि फिर्न सकेको छैन । जिल्लाका मुख्य धार्मिक तथा पर्यटकीय क्षेत्रहरु हिजोआज सधैँ सुनसान देखिन्छन् । पर्यटकको आगमन ठप्प हुँदा जिल्लाका धार्मिक तथा पर्यटकीय क्षेत्र सिजनमा पनि सुनसान बन्दै गएका हुन् ।