एमएच–१७ क्षेप्यास्त्र आपूर्तिमा पुटिनले स्वीकृति दिएको हुनसक्ने अनुसन्धानकर्ताको भनाइ

द हेग  ।  रूसी राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनले सन् २०१४ मा मलेसियाली एयरलाइन्सको विमान एमएच–१७ लाई खसालेको क्षेप्यास्त्रको आपूर्तिलाई व्यक्तिगत रूपमा स्वीकृति दिएको ‘बलियो संकेत’ मिलेको अन्तर्राष्ट्रिय अनुसन्धानकर्ताहरूले बुधबार बताएका छन् । तर अनुसन्धानकर्ताहरूले पुटिनलाई राष्ट्रप्रमुखको रूपमा उन्मुक्ति प्राप्त भएको र उनी वा अन्य संदिग्धहरूविरुद्ध मुद्दा चलाउन पर्याप्त ठोस प्रमाण नभएकाले आठ वर्ष लामो अनुसन्धान रोकेको बताएका छन् ।

युक्रेनको राजधानी एम्स्टर्डमबाट क्वालालम्पुरका लागि उडेको विमानसँग रूसी क्षेप्यास्त्र ठोक्किँदा विमानमा सवार सबै २९८ जनाको मृत्यु भएको थियो । नेदरल्याण्ड्सको एक अदालतले एमएच–१७ विमान खसालेको आरोपमा दुई जना रूसी र एक जना युक्रेनी नागरिकलाई दोषी ठहर गरेको तीन महिना नबित्दै यो घोषणा भएको हो ।

डच अभियोजक डिग्ना भान बोएट्जेलरले द हेगमा आयोजित पत्रकार सम्मेलनमा भने, ‘राष्ट्रपति पुटिनले डीपीआर (डोनेट्स्क पिपुल्स रिपब्लिक) लाई बुक टेलर क्षेप्यास्त्र प्रणालीबाट आपूर्ति गर्ने निर्णय राष्ट्रपतिस्तरमा गरेको बलियो संकेत देखिएको छ । यद्यपि हामी बलियो संकेतहरूको कुरा गर्छौँ, पूर्ण र निर्णायक प्रमाणहरूको उच्च पट्टीमा पुग्न सकेको छैन ।’

नेदरल्यान्ड्सका प्रधानमन्त्री मार्क रूटले यो निर्णय ‘नितान्त निराशाजनक’ भएको तर यस त्रासदीमा रूसी महासंघको भूमिकाको लेखाजोखाबारे अनुसन्धान जारी राख्ने बताएका छन् । रूसले एमएच–१७ विमान खसाल्नुमा आफ्नो कुनै संलग्नता नरहेको बताएको छ । गत वर्ष अदालतले तीनै जनालाई दोषी ठहर गर्ने फैसलालाई रूसले ‘निन्दनीय’ र राजनीतिबाट प्रेरित भएको भन्दै आलोचना गरेको थियो ।

तर एमएच–१७ विमान दुर्घटनाबारे पाँच देशीय संयुक्त अनुसन्धान टोलीले चेन अफ कमाण्ड स्पष्ट रहेको बताएको छ । रूसी अधिकारीहरूले सन् २०१४ को जुनमा पुटिन फ्रान्समा आयोजित डी–डे समारोहमा उपस्थित भएका कारण युक्रेनी पृथकतावादीहरूलाई हतियार पठाउने निर्णय पनि स्थगित गरेका थिए ।

रूसी रक्षामन्त्री सर्गेई शोइगुजस्ता अन्य अधिकारीसँग आवश्यक निर्णय गर्ने अधिकार नभएको र अन्ततः यो राष्ट्रपतिको निर्णय भएको बताइएको छ । तथापि, मस्कोबाट सहयोगको कमी र अगाडि आउन इच्छुक साक्षीहरूको कमीको कारण, यो मुद्दा अब रोकिएको छ । भ्यान बोएट्जेलरले भने, ‘सबै सुरागहरू समाप्त भइसकेका छन्, त्यसैले अनुसन्धान स्थगित गरिएको छ ।’

नेदरल्याण्डका अभियोजकले भने, ‘रूसी महासङ्घका राष्ट्रपतिलाई राष्ट्रप्रमुखको हैसियतमा अन्तर्राष्ट्रिय कानुनअनुसार कमसेकम उन्मुक्ति दिइएको छ । उहाँ राष्ट्रप्रमुख रहेको हैसियतमा अब के हुन्छ भनेर हेर्ने काम हुनेछ ।’ एएफपी